تفسیر پرتوی از قرآن به مثابة یکی از سرخط های اصلاح گفتمان دینی و انسجام اسلامی

دربارة نهضت اسلامی ایران، تا کنون مطالعات متعدّدی صورت گرفته که یکی از جهات قابل مطالعه در این زمینه نقش داعیان قرآنی از جمله آیت الله طالقانی است. او طی نیم قرن، در نقاط مختلف، مدرّس و مفسّر قرآن و شخصیّتی نافذ و مؤثّر در جریان نهضت إسلامی بوده است. وی در تفسیرنگاری فارسی، رویکردهایی نو داشته که پاره ای از آنها هنوز قابل توجّه است؛ هرچند شیوه معمول ایشان مورد تعقیب و عمل دیگر تفاسیر فارسی قرار نگرفته است. طالقانی در عصری دشوار و حسّاس می زیَد؛ عصری که در آن، از شرق و غرب کوشش­های دامنه­داری برای از میان بردن هویّت معنوی و ملّی ملل ضعیف و موسوم به «جهان سوم»، بخصوص ملّتهای خاورمیانه و ایران، در حال اجراست. او در چنین عصری، از بازگشت به قرآن و اصلاح و انسجام دینی براساس آن، سخن می­گوید. طالقانی توفیق برقراری ارتباط با شمار قابل توجّهی از نخبگان را می­یابد و بر آنها اثر می گذارد و هزینه­های مجاهدت های خود را نیز می­پردازد. واژگان کلیدی: آیت الله طالقانی، پرتوی از قرآن، نوآوری های تفسیری، بازگشت به قرآن، وحدت اسلامی.